نکات مهم در انتخاب کلاه ایمنی عایق برق

حفاظت از جان و سلامت در محیط‌هایی که خطر برق‌گرفتگی وجود دارد، از اولویت‌های بالاست. کلاه ایمنی عایق برق نه تنها وظیفه محافظت از سر در برابر ضربات مکانیکی را دارد، بلکه به عنوان یک حائل الکتریکی قابل اعتماد، جان شما را در مقابل ولتاژهای خطرناک حفظ می‌کند. لذا انتخاب نادرست در تجهیزات ایمنی می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری به دنبال داشته باشد. هدف ما در این مقاله، ارائه نکات کلیدی و فنی است تا مطمئن شوید خرید کلاه ایمنی شما، بالاترین سطح حفاظت را برای شما دارد.

استانداردها و گواهی‌نامه‌های لازم برای کلاه ایمنی عایق برق

هنگامی که بحث از حفاظت در برابر الکتریسیته مطرح می‌شود، پایبندی به استانداردها، سنگ بنای انتخاب ماست. یک کلاه ایمنی عایق برق معتبر، باید تأییدیه‌های بین‌المللی را کسب کرده باشد که نشان‌دهنده گذراندن موفقیت‌آمیز تست‌های دقیق ولتاژ است. مهم‌ترین این استانداردها استاندارد ANSI/ISEA Z89.1 است که کلاه ایمنی را بر اساس نوع حفاظت و کلاس الکتریکی تقسیم‌بندی می‌کند. برای کار در محیط‌های برقی، شما به کلاه محافظت در برابر ضربه از بالا یا محافظت از بالا و جانبی با کلاس E نیاز دارید. کلاس E برای محافظت در برابر ولتاژ بالا تا 20,000 ولت طراحی شده است.

کلاس ولتاژ و مقاومت دی‌الکتریک

انتخاب کلاه ایمنی عایق برق باید متناسب با بالاترین ولتاژ محیط کار شما باشد. اینجاست که اهمیت کلاس الکتریکی به وضوح مشخص می‌شود. پس استفاده از کلاس G برای محافظت در برابر ولتاژ پایین تا 2,200 ولت تست شده‌اند، اما به طور معمول برای محافظت در برابر ولتاژهایی تا 600 ولت در نظر گرفته می‌شوند. کلاس E نیز محافظت در برابر ولتاژ بالا برای کار در نزدیکی تجهیزات با ولتاژ بالا طراحی شده‌اند. این کلاه‌ها در آزمایشگاه تا 20,000 ولت تست می‌شوند و نشت جریان نباید از 9 میلی‌آمپر بیشتر شود. توجه داشته باشید مقاومت دی‌الکتریک به توانایی ماده در مقاومت در برابر جریان برق بدون شکست و هدایت آن اشاره دارد. پس برای خرید کلاه ایمنی که در محیط‌های پرخطر الکتریکی به کار می‌رود، کلاس E تنها انتخاب منطقی است که باید هنگام انتخاب محصول از مجموعه ایمنی نگهبان، همیشه به مشخصات فنی و ولتاژ آزمایشی ذکرشده توجه کنید.

انتخاب بین پلی‌کربنات، فایبرگلاس و ترموپلاستیک

ترموپلاستیک رایج‌ترین ماده، سبک‌وزن و مقاوم در برابر ضربه است و خواص عایق الکتریکی خوبی دارد. کلاه‌های ترموپلاستیک، اقتصادی بوده و برای اکثر محیط‌های کاری استاندارد مناسب هستند. فایبرگلاس نیز به دلیل استحکام مکانیکی بالا و مقاومت حرارتی، در محیط‌هایی با دمای بالا یا خطرات مکانیکی بیشتر استفاده می‌شود. فایبرگلاس به طور ذاتی عایق است و می‌تواند یک انتخاب عالی برای کلاه ایمنی عایق برق باشد، اما معمولاً از HDPE سنگین‌تر است. در مورد پلی‌کربنات هم به دلیل شفافیت و مقاومت بالا در برابر ضربه، بیشتر در ساخت شیلدهای حفاظتی صورت و عینک‌ها به کار می‌رود، اما در ساختار برخی از کلاه‌های باکیفیت نیز دیده می‌شود. البته این کلاه مقاومت مکانیکی بسیار بالایی نیز دارد. لذا مهم نیست که کدام جنس را انتخاب می‌کنید، مهم این است که کلاه فاقد هرگونه روزنه تهویه یا مواد هادی مانند فلز باشد، چون این ویژگی‌ها خاصیت عایق بودن را از بین می‌برند و میتوانند جان کاربر را به خطر بیاندازند.

سیستم تعلیق و فیت شدن روی سر

یک کلاه ایمنی تنها زمانی حداکثر حفاظت را فراهم می‌کند که به درستی روی سر قرار گیرد. سیستم تعلیق رابط بین پوسته سخت و سر کاربر است و وظایف مختلفی همچون جذب ضربه را دارد که در هنگام برخورد، نیروی ضربه را پخش و جذب می‌کند و مانع از انتقال کامل آن به جمجمه می‌شود. همچنین حفظ فاصله عایق نیز برای یک فاصله هوایی مناسب و ثابت بین پوسته کلاه و سر کاربر وجود داشته باشد که این فاصله برای حفظ خاصیت عایق الکتریکی بسیار مهم است. چون تماس مستقیم پوسته کلاه با سر در محیط‌های برقی، می‌تواند خطرناک باشد. لذا هنگام خرید کلاه ایمنی از مجموعه ایمنی نگهبان، به نوع سیستم تنظیم توجه کنید، چراکه سیستم‌های دکمه‌ای و چرخشی موارد رایج هستند. البته سیستم چرخشی بهتر است، چون تنظیم سریع، آسان و دقیقی دارد که در طول شیفت کاری به کاربر امکان می‌دهد تا در صورت لزوم، کلاه را بدون درآوردن تنظیم کند.

بازرسی و تست‌های دوره‌ای

در بازرسی روزانه کاربر باید قبل از هر بار استفاده، کلاه را از نظر وجود ترک، سوراخ، فرورفتگی، تغییر رنگ یا علائم ذوب‌شدگی بررسی کند. برای تمیزکاری نیز کلاه باید با آب گرم و صابون ملایم تمیز شود. استفاده از حلال‌ها، رنگ‌ها یا مواد شیمیایی قوی، می‌تواند به مواد پلاستیکی آسیب زده و خاصیت دی‌الکتریک را کاهش دهد. پس باید از حلالهای شوینده استاندارد که کارشناسان مجموعه ایمنی نگهبان توصیه میکنند استفاده کنید. در مورد تست‌های دوره‌ای هم اگرچه تست دوره‌ای ولتاژ برای کلاه‌های ایمنی Class E به اندازه دستکش‌های عایق برق رایج نیست، اما نگهداری در محیط‌های خشک، تاریک و خنک اهمیت ویژه‌ای دارد تا از تخریب ناشی از اشعه UV و گرما جلوگیری شود.

سازگاری کلاه ایمنی با سایر تجهیزات

در بسیاری از وظایف برقی، کلاه ایمنی عایق برق باید به طور هم‌زمان با سایر تجهیزات ایمنی مورد استفاده سازگار باشد. لذا برای حفاظ صورت در برابر جرقه قوس الکتریکی یا پرتاب ذرات، باید از شیلدهای مخصوصی استفاده کرد که دارای اتصال‌دهنده‌های غیرفلزی باشند و به درستی روی کلاه نصب شوند. در مورد گوشی‌های محافظ هم اگر کلاه دارای شکاف‌های جانبی برای نصب گوشی باشد، مطمئن شوید که گوشی‌ها نیز از مواد عایق ساخته شده‌اند و نصب آن‌ها به ساختار کلاه آسیب نمی‌زند. کلاه ایمنی باید برای مهمترین مورد یعنی با عینک‌های ایمنی سازگاری کامل داشته باشد. چون چشم‌ها در برابر هر خطری بیشتری آسیب را میبینند و باید کلاه طوری طراحی شود که با عینک‌های ایمنی یا عینک‌های طبی تداخل نداشته باشد و بتوانند هر دو با هم استفاده شوند.

مقاومت مکانیکی و محافظت از ضربه

کلاه ایمنی عایق برق باید دو وظیفه اصلی یعنی محافظت در برابر ضربه و محافظت در برابر برق را انجام دهد که این شامل مقاومت در برابر سقوط اشیاء و همچنین مقاومت در برابر ضربات جانبی است. نیروی ضربه باید جذب و توزیع شود تا آسیب به سر به حداقل برسد. خواص الکتریکی هم همان‌طور که در بخش‌های قبل توضیح داده شد، مواد پوسته و سیستم تعلیق باید جریان الکتریکی را تا حد معینی مسدود کنند. یک کلاه باکیفیت، این دو ویژگی را بدون به خطر انداختن هیچ‌کدام، ترکیب می‌کند. پس هرگونه آسیب به ساختار مکانیکی کلاه، به سادگی می‌تواند ویژگی عایق‌بودن آن را تضعیف کند. به همین دلیل است که بازرسی‌های منظم در برای این کلاه باید جدی گرفته شوند.

تأثیر در استفاده طولانی‌مدت و خستگی کاربر

تجهیزات ایمنی زمانی اثربخش هستند که کارکنان مایل به استفاده از آن‌ها باشند. یعنی وزن و راحتی کلاه باید در حالت ایده‌آل باشد تا کاربر را خسته نکنند. به همین خاطر باید وزن کلاه سبک‌تر باید تا خستگی گردن و سر را در استفاده‌های طولانی‌مدت کاهش می‌دهد. این موضوع ساده بر تمرکز و بهره‌وری کارگران تأثیر بسیار زیادی دارد. همینطور پدها و نوارهای عرق‌گیر با کیفیت، می‌توانند تعریق را جذب کرده و از لیز خوردن کلاه جلوگیری کنند. در مورد تهویه برای کلاه‌های عایق برق کلاس E و G و وجود روزنه تهویه کاملاً ممنوع است، زیرا هر سوراخی، عایق الکتریکی را از بین می‌برد و میتوانند جان کاربر را به خطر بیاندازند.

نشانه‌های تعویض کلاه ایمنی

به طور کلی، سازندگان توصیه می‌کنند که پوسته کلاه ایمنی، بسته به نوع مواد و شرایط استفاده، هر 2 تا 5 سال تعویض شود. البته در فرانید تعویض زمان خیلی مهم نیست و باید به یکسری نشانه‌‌‌ها  هم توجه کنید. مثلا اگر هرگونه ترک، سوراخ، فرورفتگی، تغییر رنگ شدید، شکنندگی و یا خرابی در کلاه مشاهده شد، این موضوع میتواند نشانه‌ای قاطع برای کنار گذاشتن کلاه باشد و برای حفظ ایمنی خودتان باید این کلاه تعویض شود.
همینطور اگر کلاه ایمنی دچار ضربه قابل توجهی شده باشد، حتی اگر هیچ آسیب ظاهری روی کلاه دیده نشود، باید بلافاصله از چرخه استفاده خارج و تعویض شود. چون در این حالت ساختار داخلی کلاه ممکن است آسیب دیده باشد و توانایی جذب ضربه بعدی یا حفظ عایق‌بودن را نداشته باشد. در صورتی که کلاه به شدت با مواد شیمیایی یا هادی آلوده شد و تمیز کردن آن به عایق آسیب زده باشد حتما باید تعویض شود.

سخن پایانی

انتخاب کلاه ایمنی عایق برق یک فرآیند فنی و دقیق است که نیازمند توجه به استانداردها، کلاس ولتاژ، جنس پوسته و راحتی کاربر است. به یاد داشته باشید که کلاه ایمنی شما آخرین خط دفاعی در برابر خطرات مکانیکی و الکتریکی است. با در نظر گرفتن تمامی این نکات و انتخاب محصولاتی با گواهی‌نامه‌های معتبر، می‌توانید از بالاترین سطح حفاظت اطمینان حاصل کنید. به همین منظور در مجموعه ایمنی نگهبان، ما متعهد به ارائه بهترین تجهیزات ایمنی هستیم و آماده‌ایم تا شما را در انتخاب دقیق‌ترین گزینه برای محیط کار خاص شما راهنمایی کنیم. پس هر سوال یا ابهامی دارید میتوانید از طریق شماره‌هایی که در پایین همین مقاله آماده است تماس بگیرید و در کنار دریافت مشاوره تخصصی، بهترین محصول برای نوع فعیالت مورد نظرتان را انتخاب کنید.