جوشکاری یکی از مشاغل پرخطر است که نیاز به لباس مخصوص برای جلوگیری از سوختگی، برقگرفتگی و آسیبهای ناشی از جرقه و اشعه دارد. در این شرایط، استفاده از لباس مخصوص جوشکاری نه تنها یک الزام ایمنی است بلکه اولین خط دفاعی برای حفظ جان جوشکار محسوب میشود. لباس جوشکاری با طراحی ویژه و استفاده از مواد مقاوم، محافظتی همهجانبه در برابر انواع خطرات این حرفه ایجاد میکند.
یک لباس جوشکاری استاندارد باید علاوه بر مقاومت در برابر حرارت و اشتعال، ویژگیهایی مانند تنفسپذیری، انعطافپذیری و دوام بالا را نیز دارا باشد تا هم ایمنی و هم راحتی کاربر را در طول ساعتهای کاری طولانی تأمین کند.
ویژگیهای لباس جوشکاری نسوز و باکیفیت
- جنس پارچه مقاوم و ضد حریق
- الیاف طبیعی نسوز: مانند کتان سنگین با تراکم بالا (حداقل ۱۰ اونس) که در برابر جرقه و حرارت مقاوم است.
- پنبهای : دارای خاصیت ضدحریق ذاتی است و به پوست بدن نمیچسبد.
- طراحی ایمن و کاربردی
- دوخت مقاوم: درزهای دوختهشده با نخ نسوز و تکنیکهای دوخت ویژه برای جلوگیری از بازشدن درزها.
- جیبهای ایمن: دارای جیب پاکتی دکمه دار.
- استانداردهای بینالمللی
- استاندارد EN ISO 11611 : استاندارد اروپایی برای لباسهای محافظ در برابر جرقه و حرارت در جوشکاری.
- استاندارد EN ISO11612 : مقاومت در برابر حرارت و شعله.
- استاندارد NFPA 70E : استاندارد آمریکایی برای محافظت در برابر جریان برق و جرقه.
- راحتی و تنفسپذیری
- تهویه مناسب: منافذ هوا در زیر بغل و پشت برای کاهش تعریق.
- وزن سبک: پارچههایی با وزن متعادل که خستگی کاربر را کاهش دهند.
- انعطافپذیری: طراحی ارگونومیک برای حرکت راحت حین کار.
- رنگ و ظاهر
- رنگهای تیره: مشکی، آبی سیر یا خاکستری برای پنهان کردن کثیفی و مقاومت در برابر اشعه UV.
- دوام و طول عمر بالا
- مقاوم در برابر سایش:پارچههایی که در برابر اصطکاک با سطوح خشن مقاوم هستند.
- شستوشوی آسان:بدون کاهش خاصیت ضدحریق پس از شستوشوهای مکرر.
- لوازم جانبی یکپارچه
- قابلیت اتصال به کلاه و دستکش:برای محافظت کاملتر.
- سگکها و بندهای مقاوم:برای تنظیم دقیق و ایمنتر کردن لباس.
انواع لباس کار جوشکاری
لباس کار جوشکاری، یکی از انواع لباس کار است که در انواع مختلفی طراحی و تولید میشود که هر کدام برای شرایط کاری خاصی مناسب هستند.
لباس و شلوار جوشکاری گزینهای مناسب برای افرادی است که به انعطاف بیشتری نیاز دارند. کتهای بلند همراه با شلوار مقاوم، محافظت کافی را در حین کار فراهم میکنند.
پیشبندهای چرمی برای محافظت موضعی از قسمتهای مختلف بدن مانند سینه و پاها به کار میروند و معمولاً در کنار سایر تجهیزات استفاده میشوند.
آستين چرمي و پابند (گتر) چرمی از چرم مقاوم ساخته شدهاند و از دست و پاها در برابر جرقه و حرارت محافظت میکنند. پابندها هم با طراحی ضد جرقه و کف مقاوم، ایمنی لازم را برای پاها تأمین میکنند.
کلاه مقنعه جوشکاری چرمی یک محافظ ایمنی ضروری است که از سر و گردن در برابر جرقهها، اشعه و پاشش مواد مذاب محافظت میکند. این کلاه از چرم مقاوم ساخته شده و معمولاً به همراه ماسک جوشکاری استفاده میشود تا ایمنی کامل را در حین کار فراهم کند.
انتخاب نوع لباس به عوامل مختلفی مانند نوع جوشکاری، محیط کار و میزان حرارت موجود بستگی دارد. علاوه بر این، نگهداری صحیح از لباسهای جوشکاری شامل شستشوی اصولی و بررسی مداوم آنها برای شناسایی آسیبهای احتمالی است تا ایمنی کاربر در حین کار حفظ شود.
نحوه نگهداری از لباس جوشکاری
برای شستشوی درست و اصولی لباس کار جوشکاری کافی است با دست بشویید یا اگر از ماشین لباسشویی استفاده میکنید آن را در دور کند بگذارید. همچنین نباید از شستشوی آنها با مواد شوینده قوی و سفید کنندهها استفاده کنید. علاوه بر این موارد باید این نوع لباسها را جداگانه بشورید.
بهتر است این لباس در هوای آزاد و سایه خشک شود تا رنگ لباس تغییر نکند. همچنین نباید آن را در معرض حرارت بالا بگذارید. توجه کنید که لباسهای دارای پوشش ضدحریق را حتماً طبق دستور سازنده خشک کنید
بهتر است بعد از هر شیفت کاری، آن را تمیز کنید. جرقهها و ذرات فلز را با برس نرم پاک کنید و از تکان دادن لباس برای پاکسازی آلودگیها استفاده نمایید. همچنین از تا کردن طولانی مدت آن خودداری کنید.
باید به صورت هفتگی لباس را منظم بررسی کنید. پارگیها و ساییدگیها را کنترل و درزها و دوختها را بررسی کنید. همچنین باید سوختگیهای عمیق را جدی بگیرید. در صورت پارگی از نخهای مقاوم برای دوخت استفاده نمایید.
- لباسهای با آسیبهای عمیق را تعویض کنید.
- در صورت کاهش خاصیت ضدحریق، لباس جدید تهیه نمایید.
- متوسط عمر مفید: 6 ماه تا 2 سال (بسته به کیفیت و میزان استفاده).
نکات ایمنی ویژه
- از اتوکشی مستقیم خودداری کنید.
- تغییر رنگ یا سفت شدن پارچه نشانه کاهش کیفیت است.
- برای ذخیره سازی طولانی مدت این لباس باید در کیسه پارچهای نگهداری شوند و همچنین محیط باید بدون رطوبت باشد.
با رعایت این نکات ساده، میتوانید از لباس جوشکاری خود به مدت طولانیتر با حفظ کیفیت استفاده کنید.
کامل کردن پوشش ایمنی : الزامات تجهیزات حفاظتی در جوشکاری
در حین انجام جوشکاری باید علاوه بر پوشیدن لباس مخصوص، از دستکش، عینک ایمنی، کفش مخصوص و دیگر تجهیزات ایمنی فردی استفاده کنید. همچنین در مواقعی مانند جوشکاری CO2 که گاز کربن دی اکسید ساطع می شود باید علاوه بر این تجهیزات از ماسک ایمنی نیز استفاده کنید.