وسایل آتشنشانی بخشی از تجهیزات آتش نشانی هستند که برای مقابله با آتشسوزی، نجات جان افراد، و حفظ ایمنی در شرایط بحرانی طراحی شدهاند. این وسایل نقش حیاتی در حفاظت از جان آتشنشانان و افراد حاضر در محل حادثه ایفا میکنند و به آنها امکان میدهند تا با سرعت، دقت و امنیت بیشتری به عملیاتهای اطفاء حریق و امداد و نجات بپردازند.
ویژگی های وسایل آتش نشانی
این تجهیزات بهگونهای طراحی شدهاند که از جان و سلامت آتشنشانان در برابر خطرات محیطی محافظت کنند. همچنین تمامی تجهیزات باید استانداردهای بینالمللی ایمنی را رعایت کنند تا در عملیاتها عملکرد مطمئنی داشته باشند. علاوه بر این موارد باید دارای ویژگیهای زیر هم باشند :
مقاوم در برابر حرارت و شعله : این وسایل برای تحمل دمای بالا در محیطهای پرخطر طراحی شدهاند. آنها در برابر شعلههای مستقیم آتش بدون آسیب جدی عمل میکنند.
ساخته شده از مواد ضد ضربه و نسوز : جنس تجهیزات به گونهای است که در برابر ضربههای ناگهانی یا سقوط اجسام مقاومت بالایی دارند. همچنین در تماس با منابع حرارتی یا آتش، دچار سوختگی یا تغییر شکل نمیشوند.
دارای چند لایه محافظتی (در لباس و دستکش) : لباسها و دستکشها شامل چند لایه هستند که هر کدام وظیفه خاصی در برابر حرارت، رطوبت و ضربه دارند. این لایهها مانع از انتقال گرما به بدن آتشنشان میشوند.
طراحی ارگونومیک و راحت برای حرکت سریع : تجهیزات به گونهای طراحی شدهاند که آزادی عمل و انعطافپذیری در حرکات را فراهم کنند. این ویژگی برای واکنش سریع و دقیق در عملیاتها ضروری است.
بادوام و مناسب برای استفادههای مکرر در شرایط سخت : وسایل آتشنشانی برای استفاده طولانیمدت طراحی شدهاند و در برابر فرسودگی مقاوماند. حتی پس از چندین عملیات سنگین، همچنان کارایی خود را حفظ میکنند.
وسایل آتش نشانی
کلاه آتش نشانی: کلاه آتش نشانی یکی از مهمترین وسایل ایمنی است که در عملیاتهای آتشنشانی استفاده میشود. این کلاهها بهطور معمول از مواد مقاوم به حرارت و ضربه ساخته شدهاند تا از سر و گردن آتشنشان در برابر حرارت، اجسام پرتابی و خطرات احتمالی محافظت کنند. کلاههای آتشنشانی معمولاً مجهز به شیشه محافظ در مقابل دود و حرارت نیز هستند.
سرپوش ضد حریق: سرپوش ضد حریق معمولاً بهعنوان مکمل کلاه آتشنشانی استفاده میشود. این سرپوشها برای محافظت از صورت و گردن در برابر حرارت و شعلههای آتش طراحی شدهاند و معمولاً از مواد نسوز ساخته میشوند. سرپوشها میتوانند به صورت کامل یا جزئی بهعنوان پوششی اضافی روی کلاه قرار گیرند.
اورکت و شلوار عملیاتی: اورکت و شلوار عملیاتی لباسهایی هستند که آتشنشانان هنگام عملیاتهای آتشنشانی بهویژه در شرایط سخت پوشیده میشوند. این لباسها معمولاً از پارچههای مقاوم در برابر حرارت و شعله ساخته شدهاند و بهطور ویژه طراحی میشوند تا بدن آتشنشانان را در برابر گرمای شدید و سوختگیهای احتمالی محافظت کنند.
لباس نسوز آلومینیومی: این لباسها از الیاف نسوز آلومینیومی یا پوششهای مشابه ساخته میشوند که قادرند حرارت بسیار بالا را تحمل کنند. این لباسها برای مواقعی که آتشنشانان با حرارت شدید، شعلههای آتش و یا موقعیتهای خاص روبهرو میشوند، به کار میروند. لباسهای نسوز آلومینیومی بهویژه در عملیاتهای آتشنشانی صنعتی یا برای مقابله با آتشهای بزرگ کاربرد دارند.
چکمه عملیاتی: چکمههای عملیاتی از ویژگیهای محافظتی قوی برای پاها برخوردار هستند. این چکمهها معمولاً ضدآب، مقاوم در برابر حرارت و مواد شیمیایی هستند و از آسیبهای احتمالی مانند شکستگی یا سوختگی محافظت میکنند. در طراحی این چکمهها، ایمنی و راحتی برای حرکت سریع در شرایط بحرانی در نظر گرفته میشود.
لباس کار دیر سوز کلاه دار: این نوع لباسها برای کارهای خاص و در محیطهایی طراحی میشوند که احتمال تماس با شعلههای آتش وجود دارد، اما در مقایسه با لباسهای معمولی، نیاز به مقاومت در برابر حرارت کمتری دارند. این لباسها دارای کلاه هستند که از سر در برابر خطرات ناشی از حرارت و اشیاء پرتابی محافظت میکند.
دستکش عملیاتی: دستکشهای عملیاتی برای حفاظت از دستان آتشنشان در هنگام انجام عملیاتهای اطفاء آتش طراحی شدهاند. این دستکشها معمولاً از مواد مقاوم به حرارت و بریدگی ساخته میشوند و بهگونهای طراحی شدهاند که هم راحتی حرکت را فراهم کنند و هم در برابر شعلهها، حرارت و مواد شیمیایی محافظت کنند.
دستکش امداد و نجات: دستکشهای امداد و نجات برای کارهای نجات و امداد طراحی شدهاند و بهطور خاص برای حفاظت از دستان در برابر خطرات مختلف مانند بریدگی، سوختگی و آسیبهای دیگر مناسب هستند. این دستکشها معمولاً از موادی مقاوم به حرارت و نفوذ آب ساخته میشوند و معمولاً انعطافپذیری بالایی دارند تا بتوانند به راحتی در عملیاتهای نجات از آنها استفاده کرد.
نحوه نگهداری از وسایل آتش نشانی
وسایل آتشنشانی باید پس از هر استفاده تمیز و بررسی شوند تا از سلامت کامل آنها اطمینان حاصل شود. تجهیزات پارچهای مانند لباس و دستکش باید با روش مناسب و بدون آسیب به بافت نسوز شستشو شوند. کلاه، و دیگر اجزای سخت باید از نظر ترک، شکستگی یا فرسایش بررسی گردند. تجهیزات باید در محیطی خشک، خنک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری شوند. همچنین سرویس دورهای و بازرسی تخصصی، بهویژه برای تجهیزات حساس، ضروری است.