ورود / عضویت

تولیدی ایمنی نگهبان | اول ایمنی بعد کار

راهنمای کامل دستکش عایق برق

نوشته شده در 04 آبان 1404
راهنمای کامل دستکش عایق برق

در محیط‌های کاری که خطر تماس با جریان برق وجود دارد، حفاظت از دست‌ها اهمیت حیاتی پیدا می‌کند. یکی از مؤثرترین تجهیزات ایمنی در این زمینه، دستکش عایق برق است؛ وسیله‌ای که با طراحی ویژه و استفاده از مواد نارسانا، از عبور جریان الکتریکی به بدن جلوگیری می‌کند و جان افراد را نجات می‌دهد.

دستکش‌های عایق برق در مدل‌ها و کلاس‌های مختلفی تولید می‌شوند که هرکدام برای سطح مشخصی از ولتاژ و نوع کار طراحی شده‌اند. آشنایی با این انواع، ویژگی‌ها و استانداردهای مرتبط، به کارکنان و تکنسین‌ها کمک می‌کند تا دستکش مناسب شغل خود را انتخاب کرده و ایمنی در برابر برق‌گرفتگی را به حداکثر برسانند.

در این مقاله، به معرفی انواع دستکش عایق برق، تفاوت کلاس‌های ولتاژی، جنس و کاربرد هر نوع می‌پردازیم تا با آگاهی بیشتر بتوانید بهترین انتخاب را در محیط‌های برقی داشته باشید.

 

دسته‌بندی دستکش‌های عایق برق بر اساس کلاس ولتاژ

دستکش‌های عایق برق از مواد ویژه‌ای مانند لاستیک طبیعی یا مصنوعی ساخته می‌شوند تا مانع عبور جریان برق از بدن کاربر شوند و از خطر برق‌گرفتگی جلوگیری کنند. بر اساس استانداردهای بین‌المللی ASTM D120 و IEC 60903، دستکش‌های عایق برق با توجه به میزان تحمل ولتاژ الکتریکی در کلاس‌های مختلفی طبقه‌بندی می‌شوند تا بتوان متناسب با نوع فعالیت و سطح ولتاژ، گزینه‌ای ایمن و مطمئن انتخاب کرد.

 

دستکش عایق برق کلاس 00

دستکش‌های کلاس 00 با رنگ بژ یا کرم برای کار در سیستم‌های ولتاژ پایین طراحی شده‌اند و بیشترین کاربرد آن‌ها در انجام تعمیرات سبک است. این دستکش‌ها توانایی تحمل ولتاژ آزمون ۲,۵۰۰ ولت را دارند و حداکثر ولتاژ کاری آن‌ها ۵۰۰ ولت است. استفاده از این دستکش‌ها در محیط‌هایی که احتمال تماس با جریان برق کم وجود دارد، ایمنی پایه‌ای را برای کارکنان فراهم می‌کند و خطر برق گرفتگی را به حداقل می‌رساند.

 

 

دستکش کلاس 0 

دستکش‌های کلاس 0 با رنگ قرمز برای فعالیت در شبکه‌های فشار ضعیف طراحی شده‌اند و مناسب تعمیرات و نگهداری تجهیزات برقی با ولتاژ پایین مانند تابلوهای توزیع و سیم‌کشی‌های داخلی هستند. این دستکش‌ها قابلیت تحمل ولتاژ آزمون ۵,۰۰۰ ولت را دارند و حداکثر ولتاژ کاری آن‌ها ۱,۰۰۰ ولت است، بنابراین حفاظت مؤثری در برابر خطرات برق گرفتگی در محیط‌های ولتاژ پایین فراهم می‌کنند.

 

دستکش کلاس 1

دستکش‌های کلاس 1 با رنگ سفید برای کار در کارگاه‌ها و تأسیسات صنعتی با ولتاژ متوسط طراحی شده‌اند. این دستکش‌ها توانایی تحمل ولتاژ آزمون ۱۰,۰۰۰ ولت را دارند و حداکثر ولتاژ کاری آن‌ها ۷,۵۰۰ ولت است، بنابراین در محیط‌هایی که ولتاژ بالاتر از شبکه‌های خانگی وجود دارد، حفاظت قابل اعتماد و ایمنی افراد را فراهم می‌کنند. مقاومت بالاتر این دستکش‌ها، آن‌ها را برای استفاده در شرایط صنعتی مناسب می‌سازد.

 

دستکش کلاس 2

دستکش‌های کلاس 2 با رنگ زرد مخصوص فعالیت در شبکه‌های توزیع و پست‌های ولتاژ متوسط طراحی شده‌اند. این دستکش‌ها قابلیت تحمل ولتاژ آزمون ۲۰,۰۰۰ ولت و حداکثر ولتاژ کاری ۱۷,۰۰۰ ولت را دارند و با ارائه سطح حفاظتی بالا، ایمنی کارکنان هنگام انجام تعمیرات و نگهداری تجهیزات برقی را تضمین می‌کنند و خطر برق گرفتگی را به شکل مؤثری کاهش می‌دهند.

 

دستکش کلاس 3

دستکش‌های کلاس 3 با رنگ سبز برای استفاده در خطوط انتقال و پست‌های ولتاژ بالا طراحی شده‌اند. این دستکش‌ها قابلیت تحمل ولتاژ آزمون ۳۰,۰۰۰ ولت و حداکثر ولتاژ کاری ۲۶,۵۰۰ ولت را دارند و با ارائه حفاظت کامل، ایمنی افرادی که با تجهیزات فشار قوی و خطوط انتقال انرژی کار می‌کنند را تضمین می‌کنند و خطر برق گرفتگی را به حداقل می‌رسانند.

 

دستکش ایمنی کلاس ۴ – بالاترین سطح حفاظت در برابر ولتاژ بالا

دستکش‌های ایمنی کلاس ۴ برای محافظت از کارکنان در محیط‌هایی با ولتاژ بسیار بالا طراحی شده‌اند. این دستکش‌ها قادرند ولتاژ آزمون AC تا ۴۰,۰۰۰ ولت و حداکثر ولتاژ کاری AC تا ۳۶,۰۰۰ ولت را تحمل کنند و بالاترین سطح ایمنی را در مواجهه با خطرات برق ارائه دهند.

این دستکش‌ها به‌ویژه در خطوط فشار قوی، ایستگاه‌های برق و محیط‌هایی با خطر بسیار بالا ضروری هستند. استفاده از دستکش کلاس ۴ تضمین می‌کند که کارکنان در برابر شوک‌های الکتریکی شدید محافظت شوند و احتمال آسیب‌های جدی به حداقل برسد. طراحی این دستکش‌ها به گونه‌ای است که علاوه بر ایمنی، راحتی و انعطاف‌پذیری کافی برای انجام دقیق کارها را نیز فراهم می‌آورد.

اگر شما در محیطی فعالیت می‌کنید که با ولتاژهای بالا سروکار دارید، دستکش‌های کلاس ۴ نه‌تنها یک ابزار ایمنی، بلکه یک ضرورت حیاتی برای حفظ جان و سلامت شما هستند. استفاده صحیح و منظم از این دستکش‌ها بخش جدایی‌ناپذیر فرهنگ ایمنی در صنعت برق و نیروگاهی است.

 

 

نحوه تست دستکش عایق برق

استفاده از دستکش آسیب‌دیده می‌تواند خطر برق‌گرفتگی جدی ایجاد کند، بنابراین بررسی و تست آن‌ها قبل و بعد از استفاده ضروری است.

ابتدا دستکش را از نظر ظاهری بررسی کنید. ترک، سوراخ، بریدگی، تغییر رنگ یا نرمی بیش از حد و آثار سوختگی یا سائیدگی نشانه‌هایی هستند که نشان می‌دهند دستکش قابل استفاده نیست و باید تعویض شود.

یکی از روش‌های ساده برای تشخیص سوراخ‌های ریز، تست باد کردن است. کافی است دستکش را از داخل کمی باد کنید و با لمس یا گوش دادن به صداهای نشت هوا، وجود سوراخ را بررسی کنید. اگر هوا از دستکش خارج شود، دستکش خراب است و نباید استفاده شود.

برای اطمینان از عایق بودن دستکش، تست الکتریکی با دستگاه مخصوص انجام می‌شود. در این تست، دستکش پوشیده و ولتاژ مشخص روی آن اعمال می‌شود. در صورتی که جریان نشتی مشاهده شود یا دستگاه هشدار دهد، دستکش غیرقابل استفاده است. این تست باید در محیط خشک و ایمن انجام شود تا خطر برق‌گرفتگی به حداقل برسد.

نگهداری صحیح دستکش‌ها نیز بسیار مهم است. بعد از هر استفاده آن‌ها را تمیز و خشک کنید، در دمای مناسب و به دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید و از رول کردن یا فشار طولانی مدت دستکش‌های لاستیکی خودداری کنید.

 

انواع دستکش عایق برق بر اساس مواد سازنده

دستکش‌های عایق برق علاوه بر کلاس ولتاژ، بر اساس مواد تشکیل‌دهنده نیز به چند دسته مختلف تقسیم می‌شوند. انتخاب جنس مناسب دستکش بسته به محیط کار، نوع فعالیت و خطرات موجود بسیار اهمیت دارد. در ادامه به معرفی انواع رایج آن‌ها پرداخته‌ایم:

  1. لاتکس (Latex):
    این دستکش‌ها از لاستیک طبیعی لاتکس ساخته شده و به دلیل قابلیت کشسانی بالا، راحتی در پوشیدن و قیمت مناسب بسیار رایج هستند. لاتکس برای کارهای سبک و ولتاژ پایین مناسب است، اما در برابر برخی مواد شیمیایی و روغن‌ها مقاومت محدودی دارد.

  2. نئوپرن (Neoprene):
    دستکش‌های نئوپرن از جنس لاستیک مصنوعی مقاوم ساخته شده‌اند و مقاومت بالایی در برابر مواد شیمیایی، اسیدها و برخی حلال‌ها دارند. این دستکش‌ها مناسب محیط‌های صنعتی هستند که امکان تماس با مواد خورنده یا اسیدی وجود دارد.

  3. پلی وینیل کلراید (PVC):
    دستکش‌های PVC با مقاومت بالا در برابر روغن، گریس و برخی مواد شیمیایی شناخته می‌شوند و علاوه بر دوام، قیمت اقتصادی هم دارند. این دستکش‌ها برای کار در محیط‌های صنعتی و تعمیرگاهی که احتمال تماس با روغن و گریس وجود دارد، کاربرد دارند.

  4. نایلون (Nylon):
    دستکش‌های نایلونی به دلیل مقاومت بالا در برابر سایش، خراش و حرارت مناسب کارهایی هستند که نیاز به دوام فیزیکی بالایی دارند. این نوع دستکش‌ها برای کار با ابزار و تجهیزات مکانیکی و برقی با تماس مکرر با سطوح سخت ایده‌آل هستند.

  5. پلی اورتان (Polyurethane):
    دستکش‌های پلی اورتان به خاطر انعطاف‌پذیری و حساسیت لمسی بالا مورد توجه قرار می‌گیرند. این ویژگی‌ها باعث می‌شود کارکنان بتوانند با دقت بیشتری کار کنند، به‌ویژه در فعالیت‌هایی که نیاز به کنترل دقیق ابزار دارند.

  6. ویسکوز (Viscose):
    دستکش‌های ویسکوز دارای قابلیت جذب رطوبت و تهویه عالی هستند و برای استفاده طولانی مدت راحتی بیشتری فراهم می‌کنند. این دستکش‌ها بیشتر در صنایع مختلف برای کارهایی با تماس کم با مواد خطرناک یا برای افزایش راحتی دست کارکنان مورد استفاده قرار می‌گیرند.

 

 

نگهداری و مراقبت در استفاده از دستکش عایق برق

نگهداری درست دستکش‌های ایمنی نقش بسیار مهمی در حفظ ایمنی کارکنان و افزایش طول عمر این تجهیزات دارد. برای اطمینان از عملکرد صحیح و محافظت کامل در برابر خطرات برقی، رعایت نکات زیر ضروری است:

ابتدا قبل از هر بار استفاده، دستکش‌ها را از نظر وجود ترک، سوراخ، ساییدگی یا هرگونه آسیب ظاهری بررسی کنید، چرا که حتی کوچک‌ترین آسیب می‌تواند سطح ایمنی دستکش را کاهش دهد.

پس از استفاده، دستکش‌ها را با صابون ملایم و آب ولرم شستشو دهید و از به کار بردن مواد شیمیایی قوی یا حلال‌های نفتی خودداری کنید؛ این مواد باعث تخریب لاستیک و کاهش مقاومت عایقی دستکش می‌شوند.

پس از شستشو، دستکش‌ها را در محیطی خشک و دور از نور مستقیم خورشید نگهداری کنید و از قرار دادن آن‌ها نزدیک منابع حرارتی یا اشیاء تیز پرهیز کنید. بهترین روش نگهداری، آویزان کردن یا پهن کردن دستکش‌ها است تا شکل و انعطاف آن‌ها حفظ شده و از چروک یا ترک خوردن جلوگیری شود.

علاوه بر این، دستکش‌های عایق باید به‌صورت دوره‌ای تحت آزمون ولتاژ و تست مقاومت عایقی قرار گیرند تا از سلامت و کارکرد صحیح آن‌ها اطمینان حاصل شود. این آزمون‌ها معمولاً توسط واحد ایمنی یا مسئول تجهیزات انجام می‌شود.

در نهایت، هر دستکشی که دارای ترک، سوراخ یا ساییدگی باشد باید فوراً از چرخه استفاده خارج و جایگزین شود.

رعایت این نکات نه تنها طول عمر دستکش‌های عایق برق را افزایش می‌دهد، بلکه ایمنی فردی را تضمین کرده و خطر حوادث برقی را به حداقل می‌رساند.

 

جستجو
ویجت‌ها
آخرین بلاگ
© کلیه حقوق این وب‌سایت متعلق به تولیدی ایمنی نگهبان می‌باشد.