تجهیزات تنفسی

تجهیزات تنفسی یکی از انواع تجهیزات ایمنی است که در محیط‌های کاری آلوده به گاز، بخار، دود و ذرات معلق کاربرد دارند. این تجهیزات با هدف محافظت از سیستم تنفسی کارکنان طراحی شده‌اند و در محیط‌هایی مانند صنایع شیمیایی، نفت و گاز، معادن، آتش‌نشانی، و بیمارستان‌ها کاربرد حیاتی دارند.

انواع تجهیزات تنفسی

ماسک‌های فیلتردار (تصفیه‌کننده هوا)

• ماسک یک‌بار مصرف : یکی از ماسک‌های فیلتر‌دار، ماسک یک‌بار مصرف است که مخصوص ذرات معلق، گرد و غبار، آلودگی‌های میکروبی است. همچنین در محیط‌های درمانی، صنعتی، ساختمانی قابل استفاده هستند. علاوه بر آن، سبک و بدون نیاز به نگهداری است. چون یک‌بار مصرف است بعد از استفاده باید آن را تعویض کنید.

• ماسک نیم‌صورت : ماسک نیم صورت فقط بینی و دهان را کامل پوشش می‌دهد و همچنین برای صنایع شیمیایی، رنگ‌کاری، سم‌پاشی مناسب هستند. علاوه بر آن، می‌توانید این فیلتر را با فیلترهای گاز، بخار، یا ذرات استفاده کنید. این فیلتر قابل تعویض بوده و در صورتی که آسیب‌دیدگی ببیند باید آن را تعویض کنید.

• ماسک تمام‌صورت : این نوع ماسک کل صورت از جمله چشم‌ها را هم پوشش می‌دهد. برای محافظت در برابر بخارات، گازها و ذرات تحریک‌کننده از این نوع ماسک باید استفاده کنید. این نوع ماسک دارای سوپاپ بازدم و قابلیت تعویض فیلتر است.

سیستم تنفسی : سیستم تنفسی شامل 5 قطعه اصلی کوله پشتی دیمندولو، فیس ماسک و سیلندر کامپوزیت و چمدان می‌باشد. به‌طور خاص برای کاربردهای امداد و نجات، صنایع شیمیایی و آتش نشانی طراحی شده است.

پد فیلتر : پد فیلتر، به‌عنوان لایه‌ی اولیه تصفیه برای حذف ذرات معلق (مانند گرد و غبار، دود، یا آئروسل‌ها) از هوای ورودی عمل می‌کند. این پدها معمولاً در ماسک‌های نیم‌صورت یا تمام‌صورت استفاده می‌شوند.

کاور فیلتر : کاور فیلتر یا نگهدارنده فیلتر یک قطعه پلاستیکی است که برای ثابت نگه‌داشتن پد فیلتر ماسک‌های تنفسی مورد استفاده قرار می‌گیرد. این کاورها علاوه‌بر تثبیت پد، از آن در برابر آسیب مکانیکی، رطوبت و آلودگی‌های خارجی محافظت می‌کنند.

فیلتر ماسک : فیلتر ماسک یکی از اجزای اصلی تجهیزات تنفسی است که وظیفه دارد آلودگی‌های موجود در هوا را پیش از ورود به سیستم تنفسی کارکنان حذف یا خنثی کند. این فیلترها بسته به نوع آلاینده و شرایط محیطی، در انواع مختلفی تولید می‌شوند.

ماسک تنفسی : ماسک تنفسی برای محافظت از سیستم تنفسی در برابر ذرات معلق، گازها، بخارات سمی و عوامل بیماری‌زا مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ماسک‌ها در محیط‌های کاری صنعتی، بیمارستانی، شهری و اضطراری کاربرد گسترده‌ای دارند.

اهمیت استفاده از تجهیزات تنفسی

در محیط‌های کاری که هوا ممکن است حاوی گازهای سمی، بخارات شیمیایی، دود، گرد و غبار، یا ذرات خطرناک باشد، تنفس بدون حفاظت مناسب می‌تواند به آسیب‌های جدی، بیماری‌های مزمن تنفسی، یا حتی مرگ منجر شود.

• استنشاق مواد خطرناک مانند سیلیس و بخارات اسیدی می‌تواند منجر به بیماری‌هایی نظیر آسم شغلی، برونشیت مزمن و حتی سرطان ریه شود. تجهیزات تنفسی با جلوگیری از ورود این آلاینده‌ها به ریه، نقش اساسی در حفظ سلامت فرد دارند.
• وقتی کارکنان احساس امنیت بیشتری داشته باشند، تمرکز، دقت و بازده کاری آن‌ها افزایش می‌یابد.
• مطابق استانداردهای بین‌المللی و الزامات قانونی داخلی، استفاده از تجهیزات تنفسی در بسیاری از محیط‌های کاری اجباری است.
• هزینه درمان بیماری‌های شغلی یا حوادث ناشی از استنشاق مواد سمی، بسیار بیشتر از استفاده تجهیزات تنفسی است. همچنین آسیب به نیروی انسانی می‌تواند منجر به کاهش تولید، نارضایتی شغلی و اختلال در روند کار شود.

ویژگی‌های تجهیزات تنفسی

تجهیزات تنفسی به‌منظور حفاظت از سیستم تنفسی طراحی شده‌اند. انتخاب صحیح این تجهیزات مستلزم آگاهی از ویژگی‌های کلیدی آن‌هاست.

• تجهیزات تنفسی باید توانایی فیلتر کردن ذرات معلق را داشته باشند. همچنین باید گازها و بخارات سمی با استفاده از فیلترهای تخصصی جذب شوند.
• لازم است این تجهیزات، طراحی متناسب با فرم صورت برای جلوگیری از نشتی هوا را داشته باشند. همچنین باید دارای بندهای قابل تنظیم برای راحتی بیشتر کارکنان باشند. حتی فیلترها باید قابل تعویض باشند.
• در آخر این تجهیزات باید قابل استفاده در شرایط اضطراری، محیط‌های بسته یا فضاهای آلوده باشند.

اصول کلی نگهداری تجهیزات تنفسی

نگهداری صحیح از تجهیزات تنفسی نه‌تنها عمر مفید آن‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه نقش مهمی در حفظ ایمنی کاربر دارد. تجهیزات تنفسی در صورت عدم نگهداری صحیح ممکن است کارایی خود را از دست بدهند و جان کاربر را به خطر بیندازند.

• همیشه باید قبل و بعد از استفاده تجهیزات را بررسی کنید و اگر ترک، پارگی یا نشتی در ماسک، سوپاپ‌ها، بندها، بست‌ها و فیلترها مشاهده شد، آن را تعویض کنید.
• مدام ماسک‌ها را تمیز کنید. شست‌وشوی ماسک‌ها با آب ولرم و صابون ملایم (بدون استفاده از مواد خورنده) الزامی است. همچنین ضدعفونی سطوح تماس با صورت پس از هر استفاده نیز نقش مهمی در کارایی آن دارد. علاوه بر این کارها باید قبل از استفاده اجازه بدهید تا کامل خشک شوند.
• فیلترها باید طبق دستورالعمل سازنده و بر اساس شرایط محیطی تعویض شوند. نشانه‌هایی مانند سخت شدن تنفس یا تغییر بو می‌تواند هشدار نیاز به تعویض باشد.
• ماسک‌ها را در محل مناسبی نگهداری کنید. محیط باید خشک، خنک، تمیز و به دور از نور مستقیم آفتاب و منابع گرما باشد. بهتر است تجهیزات در جعبه یا کیف مخصوص نگهداری شوند تا از گردوغبار و آسیب فیزیکی محفوظ بمانند.
• تماس با روغن‌ها، اسیدها یا مواد خورنده می‌تواند کارایی اجزا را کاهش دهد. توجه کنید که بعد از کار با مواد آلوده، ماسک باید سریعاً تمیز شود.
• تمام کاربران باید آموزش کامل در مورد استفاده، تمیزکاری و نگهداری تجهیزات را ببینند. این آموزش شامل نحوه تشخیص نقص، روش‌های ضدعفونی و زمان تعویض فیلترها است.